"It don't take me no three days to record no album." - John Lee Hooker

Eindelijk! Een blog over mijn favoriete muzieksoort: blues! Althans, niet over alle blues, daar kan men hele boeken over volschrijven, maar een korte, beknopte geschiedenis van de ontwikkeling van de blues en een kort overzicht van een aantal van mijn persoonlijke bluesartiesten.

The Blues Brothers

Voordat men de blues echt kan waarderen is het belangrijk om te weten waar de blues vandaan komt. Als je wel eens goed naar de tekst van een bluesnummer hebt geluisterd, dan is het je waarschijnlijk wel opgevallen dat de teksten vaak gaan over allerlei alledaagse problemen. Dit was echter in het begin nog wel eens anders. De blues komt van de muziek van de zwarte slaven in het zuiden van Amerika. Deze muziek kon eigenlijk worden verdeeld in religieuze liederen (van waaruit weer de gospel is ontstaan) en de worksongs, die vooral gingen over het lijden wat de slaven ondervonden tussen ongeveer 1860 en 1900.
Hieronder vindt je een hele mooie opname van zo'n typisch religieus lied dat stamt uit de tijd van de zwarte slaven. Je herkent hierin als het goed is al wat typische bluesgeluiden.

Mahalia Jackson - A City Called Heaven

Na de Eerste Wereldoorlog een groot aantal zwarten vanuit het zuiden van Amerika naar het Noorden verhuisden, werd de blues blootgesteld aan een aantal typisch stedelijke invloeden, waaronder electrisch versterkste instrumenten. Een mooi voorbeeld van een van de grondleggers van de 'moderne' blues is Robert Johnson, die ondanks het gebruik van electrische gitaren bijna altijd bleef spelen op zijn akoestische gitaar. O ja, je denkt misschien: 'Sweet Home Chicago? Dat is toch van de Blues Brothers?' Daar is het inderdaad ook van, maar het was Robert Johnson die dit nummer heeft geschreven!

Robert Johnson - Sweet Home Chicago

Een van de bluesgitaristen die van enorme invloed is geweest op het gebruik van blues op electrische gitaren is T-Bone Walker (T-Bone is inderdaad een bijnaam, zijn echte voornaam is Aaron Thibeaux). Hij was namelijk een van de eerste bluesmuzikanten die het gebruik van de electrische gitaar op de kaart zette. Luister maar eens naar deze prachtige opname van het nummer Don't Throw Your Love On Me So Strong uit 1962 (oorspronkelijk geschreven door Albert King, nog zo'n blueslegende).

T-Bone Walker - Don't Throw Your Love On Me So Strong

Tijdens de jaren 40 van de vorige eeuw ontstond er vanuit de traditionele (onder andere de Deltablues) blues een stroming die de meest bekende vorm van bluesmuziek zou worden: rhythm-and-blues. Een van de pioniers van deze meer dansbare vorm van blues was John Lee Hooker (die ook als straatmuzikant te zien was in de film The Blues Brothers). Een van zijn grootste hits was Boom Boom.

John Lee Hooker - Boom Boom

Deze vorm van blues heeft uiteindelijk in de jaren 50 de weg vrijgemaakt voor tal van andere muziekstijlen zoals die van bijvoorbeeld Fats Domino, Aretha Franklin, James Brown en Sam Cooke.

Maar de invloed van blues hield daar niet op. De basis van de blues (de zgn. Twelve Bar Blues) wordt al tientallen jaren gebruikt bij allerlei soorten muziek (zelfs rock en metal).

Als laaste wil ik jullie nog iets vertellen over een van de grootste en recente bluesgitaristen: Stevie Ray Vaughan (die een tragische dood stierf bij een helikopterongeluk in 1990). Stevie Ray Vaughan bracht de blues namelijk naar een hoger niveau, met een hoger tempo en veel veel ruiger geluid.



Stevie Ray Vaughan & Double Trouble - Pride And Joy













Miniblog: Aretha Franklin - Chain Of Fools

Ze wordt wel de Queen of Soul genoemd: Aretha Franklin! Ze is wellicht onder de meeste mensen bekend van het nummer Think (o.a. gebruikt in The Blues Brothers), maar ook van talloze andere hits zoals Respect, Spanish Harlem en I Knew You Were Waiting For Me. Daarnaast staat ze bijna altijd in de top van lijsten zoals de 100 Greatest Singers Of All Time en de Greatest Artist Of All Time-lijst.

Een ander bekend nummer van Aretha Franklin is Chain Of Fools.
Chain Of Fools is oorspronkelijk geschreven door Don Covay (die ook heeft geschreven voor bands als The Rolling Stones, The Small Faces, Steppenwolf en Wilson Pickett. De melodie is echter een bewerking van het iets eerder uitgebrachte gospelnummer Pains Of Life van Elijah Fair & The Sensational Gladys Davis Trio (zonder toestemming overigens).
Hieronder vindt je boven het Chain Of Fools van Aretha Franklin en onder het Pains Of Life van Elijah Fair & The Sensational Gladys Davis Trio. Luister maar eens naar de overeenkomsten (bijvoorbeeld het chain, chain, chain dat in het origineel werd gezongen als pain, pain, pain).

Aretha Franklin - Chain Of Fools (1967)

 

 

 Elijah Fair & The Sensational Gladys Davis Trio - Pains Of Life (1967)

Kwestie van smaak

Het zal jullie vast niet ontgaan zijn dat wat mij betreft de gitaar het mooiste instrument binnen de popmuziek is. Een gitaar, mits in de handen van een bekwaamd muzikant, kan de meest prachtige geluiden voortbrengen, van een ingetogen melodielijn tot een scheurende solo die je door merg en been gaat.

Hieruit volgt automatisch de volgende vraag: wie is dan de beste gitarist ooit? Die vraag is niet zo makkelijk te beantwoorden als dat je op het eerste moment zou denken. Er zijn talloze manieren van gitaar spelen: met of zonder plectrum, ingetogen of uitbundig, met of zonder distortion of andere effecten.
Wat voor mij vast staat is dat een van die grootste gitaristen sowieso Mark Knopfler is, de voorman van de Dire Straits. Wat ik zo bijzonder aan deze man vind is dat hij bijna altijd zonder plectrum speelt. Hij gebruikt hiervoor een eigen variatie op de fingerpickingtechniek (bekend van o.a. Tommy Emmanuel). Wat ook erg knap is, is dat Mark Knopfler eigenlijk linkshandig is, maar met rechts speelt.
In het volgende optreden kan je goed zien hoe Mark Knopfler speelt, let maar eens op wat hij doet met z'n rechterhand.

Dire Straits - Money For Nothing (Live in Basel, 1992) 

Een andere gitarist die eigenlijk veel te weinig waardering krijgt voor zijn gitaarspel is David Gilmour (van Pink Floyd). Zijn solospel verschilt wat van bijvoorbeeld Mark Knopfler, omdat hij veel meer gebruikt maakt van langere noten en een aantal verschillende effecten om het geluid meer diepte en wat 'spacier' geluid te geven (dat spacy-geluid is natuurlijk ook Pink Floyd-eigen). Luister maar eens naar deze opvoering van Time (van het iconische album Dark Side Of The Moon uit 1973). Hierin valt meteen het andere geluid van de gitaar op.

Pink Floyd - Time (Live P.U.L.S.E., Londen, 1994)

Sommige gitaristen zijn juist bekend geworden door een aantal zeer bekende solo's die vaak het nummer echt af maken. Een goed voorbeeld hiervan, en een van mijn persoonlijke favorieten, is Slash van Guns 'N' Roses. Wie kent tenslotte niet de solo's uit Sweet Child O' Mine en November Rain. Slash staat er bekend om altijd op Gibson gitaren te spelen, versterkt door een Marshall versterker. Dit levert een typisch scheurgeluid op, wat doet terugdenken aan het geluid van Led Zeppelin (de gitarist en oprichten van Led Zeppelin, Jimmy Page, was ook een grote inspiratiebron voor Slash). Vergelijk onderstaande solo van Slash maar eens met het solowerk van Jimmy Page in het filmpje eronder!

Slash - Solo (Guns 'N' Roses Live in Tokyo 1992)

Jimmy Page - Heartbreaker Solo (Live @ Earls Court 1975)

Maar een goede gitarist wordt niet alleen gekenmerkt door een goed solospel. Ook een melodielijn die door het hele nummer verweven zit kan blijk geven van extreme kundigheid. Het beste voorbeeld daarvan is voor mij Hotel California van The Eagles. Luister maar eens...

The Eagles - Hotel California (live 1998)

Prachtig, he? Het is niet voor niks dat Hotel California al een paar keer op nummer 1 heeft gestaan in de Top 2000.

Als we het dan toch over de Top 2000 en goed gitaarspel hebben, wil ik graag met jullie mijn top 3 voor de Top 2000 meegeven. Op drie komt wat mij betreft Hotel California van The Eagles. Op twee het prachtige Telegraph Road van de Dire Straits, ja, vanwege de supersolo op het einde!

Dire Straits - Telegraph Road (Live Alchemy 1984)

Op de eerste plaats, misschien ietwat onorthodox, komt wat mij betreft Free Bird van Lynyrd Skynyrd terecht. Of eigenlijk, ik kan beter zeggen Lynyrd Skynyrd en de Dire Straits een gedeelde eerste plaats hebben, het gaat tenslotte maar om muziek en dat laat zich moeilijk vergelijken in termen van goed of slecht.

Lynyrd Skynyrd - Free Bird (live in 1977)

Wat is jouw top 3 voor de Top 2000!? Laat het hieronder weten!

A diamond in the rough on a hot august night

Als er een singer-songwriter is die al decennia lang meedraait en met nog evenveel energie op het podium staat als in de jaren '60 en '70, dan is het wel Neil Diamond!

De eerste persoon die mij muziek liet horen van Neil Diamond was niet mijn vader, mijn moeder of kennissen van mijn ouders die tijdens een feestje net iets te enthousiast dansten op 'Cherry, Cherry' voor hun leeftijd, maar was mijn oma! Mijn oma is al sinds jaar en dag een enorme fan van Neil Diamond! Zelfs op de dag van vandaag wordt ze helemaal vrolijk als ik Hot August Night aanzet (daar kom ik zo nog op): 'Wat maakt die Neil Diamond toch een prachtige liedjes, he Sjoerd?'

Neil Diamond is een echte New Yorkse singer-songwriter, waar hij ook geboren is in 1941. Zijn bekendste nummer is waarschijnlijk Sweet Caroline (en nee, dan bedoel ik niet de belachelijke skihutversie van de Shaken DJ's). Dit nummer is alleen als single verschenen en werd pas later in albumvorm uitgebracht op het legendarische livealbum Hot August Night uit 1972

Neil Diamond  - Sweet Caroline (1969)

Neil Diamond brak pas echt door in Amerika en Europa met het nummer Cracklin' Rosie (van het album Tap Root Manuscript). In Nederland was dit nummer zelfs de alarmschijft in 1970! Leuk feitje: de stijl van het nummer doet denken aan een liefdeslied voor ene Rosie, echter, Cracklin' Rosie is de naam van een alcoholische drank die alleen wordt gedronken door vrijgezelle mannen bij een stam in Canada!

Neil Diamond  - Cracklin' Rosie (1970)

Het hoogtepunt in de carriere van Neil Diamond (eigenlijk zijn er behalve een terugvallende cd-verkoop in de jaren '80 geen dieptepuntent te noemen) was toch wel het live-album Hot August Night uit 1972. Dit live-album is opgenomen tijdens een concertreeks van Neil Diamond in het legendarische Greek Theatre in Los Angeles. Dit album begint met wellicht het allerbeste en allermooiste intro voor een concert ooit, luister maar eens!

Neil Diamond - Prologue (Hot August Night)

Ik raad iedereen aan om Hot August Night aan te schaffen, sterker nog: het is eigenlijk verplichte inhoud van je muziekcollectie! Hieronder nog een aantal klassiekers van Neil Diamond.

Neil Diamond - I Am... I Said (1971)

Neil Diamond - Beautiful Noise (1976)

Neil Diamond - Girl, You'll Be A Woman Soon (1971)

Als laatste filmpje nog een optreden van Neil Diamond uit 2008, om te laten zien dat hij nog een spetterend optreden neer kan zetten!

Neil Diamond - Beautiful Noise (2008 in Madison Square Garden, NY)

Gitaren met een knipoog

Afgelopen zondag vond in Groesbeek weer de jaarlijkse Gitaarbeurs plaats. Een redelijk grote bijeenkomt van gitaarbouwers, winkels en allerlei optredens. Het leek mij daarom wel toepasselijk om dit blog te schrijven over gitaren, maar niet zomaar gitaren, signature gitaren.

Maar wat zijn signature gitaren? Gitaren met een handtekening? Veel bekende gitaristen staan bekend om hun keuze voor een bepaald model gitaar en/of versterker. Een van de bekendste voorbeelden hiervan is Slash van Guns 'N' Roses, die eigenlijk altijd speelt op een Gibson Les Paul versterkt door een Marshall versterker. Hieronder een optreden van Slash waarbij je goed de gitaar en versterker kan zien (voor degen die niet weten wie Slash is, dat is de kerel rechts, met de hoed). De andere gitarist is trouwens Zakk Wylde, die gitarist is geweest voor Ozzy Osbourne en Black Label Society. Hij speelt ook bijna altijd op Gibson gitaren, vaak met een cirkelpatroon op de body.

Zakk Wylde & Slash - Voodoo Child

Maar zijn dit dan signature gitaren? Nee, dit zijn hun eigen gitaren. Het worden juist signature gitaren als fabrikanten vragen aan de gitaristen om mee te werken met de ontwikkeling van een lijn gitaren.

Nog een mooi voorbeeld van een gitarist die bijna altijd op hetzelfde merk gitaar speelt: Kirk Hammett (van Metallica). Hij speelt bijna altijd op gitaren van het merk ESP (erg geliefd bij metalgitaristen). Hieronder een mooie compilatie van het solowerk van Kirk Hammett.

Kirk Hammett - Solo

Oke, gitaristen worden dus door fabrikanten (zoals Gibson, Fender en ESP) gevraagd om samen met hun een gitaarlijn te ontwikkelen. Zit er dan erg veel verschil tussen de oorspronkelijke modellen en de signature gitaren? Soms wel. Veel gitaristen passen hun gitaren aan door er bijvoorbeeld andere elementen op te zetten (die de trillingen van de snaren opvangen en deze omzetten in een electrisch signaal) of door iets te veranderen aan de manier waarop de snaren aan de gitaar vastzitten.

Signature gitaren zijn vaak dus ook duurder dan de standaard modellen, omdat het geluid heel dicht in de buurt komt van de gitaar waarop de signature gitaar is gebaseerd.

Slash met zijn Gibson Les Paul (Goldtop)

De meeste gitaristen hebben een bepaalde voorkeur voor een gitaarmerk en er wordt eigenlijk het meest gekozen tussen gitaren van Fender (met als bekendste model de Stratocaster) en gitaren van Gibson (met als bekendste model de Les Paul). Is dit puur een kwestie van smaak? Allerminst, de Fender Stratocaster staat namelijk bekend om zijn wat rauwere en scherpere geluid, terwijl de Gibson Les Paul een superstrak en puur geluid heeft. Zelf speel ik het meest op mijn Fender Stratocaster, maar sinds een aantal jaar heb ik een Gibson Les Paul (wel een imitatie) en ik moet zeggen dat die ook prima speelt!

Het is dus echt een kwestie van smaak en welk geluid je vindt passen bij een bepaald nummer.

Een andere gitarist die een duidelijke voorkeur heeft voor Fender gitaren, maar ook regelmatig kiest voor gitaren van Gibson is Eric Clapton! Hieronder zie je een solo van Eric Clapton, waar hij speelt op zijn Fender Stratocaster (gemaakt met onderdelen van maar liefst 3 Stratocasters uit de jaren 50!!). Dit model Fender Stratocaster is dus tegenwoordig te koop als de Eric Clapton Fender Stratocaster.

Eric Clapton - Solo

Als laatste: B.B. King, een van mijn favoriete bluesgitaristen (naast Stevie Ray Vaughan). B.B. King speelt altijd op Gibson gitaren, waarbij zijn favoriete gitaar zelfs een naam heeft: Lucille! Deze gitaar heeft inmiddels ook model gestaan voor een signature gitaar: de Gibson Signature ES-355).

Het is leuk om te weten hoe deze gitaar aan haar naam komt. Tijdens een optreden van B.B. King in 1949 begonnen twee mannen in het publiek te vechten, waardoor het gebouw in brand kwam te staan. B.B. King haastte zich naar buiten, om vervolgens weer het gebouw in te gaan om zijn gitaar te redden. Later hoorde hij dat het gevecht ging om een vrouw, genaamd Lucille en sindsdien noemt B.B. King zijn Gibson dus ook Lucille.

Hieronder een prachtig optreden van de onbetwiste koning van de blues: B.B. King!

B.B. King - The Thrill Is Gone (optreden uit 1989)



Beter goed gejat dan slecht bedacht!

co·ver [kovver] het, de; o en m -s 1 omslag ve tijdschrift of boek 2 (muz) uitvoering ve reeds door anderen uitgevoerd nummer.

Er wordt heel wat afgecoverd in muziekland. Soms wordt een nummer zelfs zo vaak gecoverd dat bijna niemand meer weet wie nu eigenlijk het origineel had geschreven. Dit komt regelmatig voor bij folksongs, oftewel traditionele liederen die al eeuwen bestaan. De meeste mensen zullen weleens van 'Waltzing Matilda' gehoord, dat typisch Australische lied! Maar wie heeft dat nu eigenlijk geschreven? Er zijn versie's van o.a. The Seekers, The Dubliners, Helmut Lotti en wellicht onder Nederlanders de bekendste versie van Andre Rieu:

Andre Rieu - Waltzing Matilda

Uiteindelijk is Waltzing Matilda een stuk van ene Banjo Paterson uit Australie. Maar het gaat nog verder terug: de melodie is namelijk Schots van origine en geschreven door James Barr.

Maar goed, terug naar muziek van de afgelopen 50 jaar!
Als er een artiest is wiens muziek en teksten talloze keren zijn gecoverd, dan is het Bob Dylan wel, waarschijnlijk de grootste tekstschrijver ooit (naast misschien Kris Kristofferson, die onder andere schreef voor Johnny Cash, Janis Joplin, Jerry Lee Lewis en Willie Nelson)!

Voorbeeld: een tijd terug had Adele een enorme hit met het nummer Make You Feel My Love. Wat maar weinig mensen weten is dit nummer dus oorspronkelijk is geschreven door niemand minder dan Bob Dylan:

Bob Dylan - Make You Feel My Love

Het is aan de andere kant natuurlijk niet verwonderlijk dat de versie van Adele bekender is dan die van Bob Dylan, want ondanks dat Bob Dylan een groot tekstschrijver is, is hij nooit een hele goede zanger geweest.

Er zijn nog een aantal voorbeelden te noemen van covers die bekender zijn geworden dan het origineel. Het nummer Hallelujah is oorspronkelijk geschreven door Leonard Cohen (van huis uit dichter), maar de versie die iedereen het beste kent is natuurlijk van Jeff Buckley! Hieronder het origineel:

Leonard Cohen - Hallelujah

Maar ook binnen de echt recente popgeschiedenis wordt volop gecoverd. Zo is Jij Bent Zo helemaal geen nummer van Jeroen van de Boom, maar is het een van oorsprong Italiaans nummer, namelijk Silencio van David Bisbal (de tekst gaat over heel iets anders). Wie kent nog het nummer Beggin' van Madcon uit 2009? Gaaf nummer inderdaad, maar het origineel is van Frankie Valli & The Four Seasons uit 1967! Sterker nog, er zit eigenlijk vrij weinig verschil tussen deze twee versies! Luister maar eens:

Frankie Valli & The Four Seasons

Als laatste nog een van mijn persoonlijke favorieten. Een aantal jaar geleden had DJ-duo Duck Sauce (Armand van Helden & A-Trak) een enorme hit met het nummer Barbra Streisand (inderdaad, van oehoehoehoehoehoe). Deze melodie hebben zij echter niet zelf bedacht. De meeste mensen denken dat deze melodie is gesampled uit het nummer Gotta Go Home van Boney M. Maar zelfs dit is niet de originele versie, die is namelijk Duits! De oorspronkelijke melodie komt namelijk het nummer Hallo Bimmelbahn van Nighttrain uit 1973!

Nighttrain - Hallo Bimmelbahn (1973)

Maar er zijn natuurlijk nog veel meer covers op te noemen waarvan het origineel weinig tot niet bekend is. Dus als je er nog eentje weet en deze graag wil delen, geef gerust hieronder een reactie!

The Band, de sterke vrouw achter Dylan?

‘Achter elke man staat een sterke vrouw’, wordt weleens gezegd. Waar zou de man tenslotte zijn zonder een vrouw die zorgt voor een schoon huis en een warme pot op tafel: de twee hebben elkaar nodig. Tegenwoordig komt deze traditionele rolverdeling steeds minder voor en dit is een ontwikkeling die we ook steeds meer tegenkomen in de muziek. Een artiest heeft soms eigenlijk helemaal geen band meer nodig, denk maar eens aan DJ’s of zangers en zangeressen die met een eerder opgenomen concertband prima uit te voeten kunnen.

                Buiten een sporadisch optreden bij Toppop, waarbij zo’n beetje alles werd geplaybackt, was de band van een artiest vroeger net zo, als niet belangrijker, als de artiest zelf. Er zijn hiervan talloze voorbeelden op te noemen: wanneer men het heeft over Guns ‘N’ Roses, moet men wel Axl samen in een adem noemen met Slash, wat mij betreft een van de grootste gitaristen ooit! Sterker nog: zouden de vier jongens uit Liverpool allemaal een bloeiende solocarrière hebben gehad als ze niet eerst samen de Beatles hadden gevormd (helaas hebben John en George ons iets te vroeg verlaten)?



Axl Rose & Slash


















The Beatles



                Nu we het toch hebben grote muzikale succesverhalen uit de jaren zestig, wie kent de grote songwriter en performer uit Duluth, Minnesota? Inderdaad, Bob Dylan! Dat Bob Dylan een aantal van de grootste en mooiste nummers in de geschiedenis van de mensheid heeft geschreven weten de meeste mensen wel, maar zijn begeleidingsband heeft ook zeker een grote rol gespeeld binnen de muziekgeschiedenis.

                Welke band is dat dan? The Band! ‘The Band? Je bedoelt die band van The Last Waltz, die bioscoopfilm uit 1978?’ Ja, die Band!

Bob Dylan & The Band (tijdens The Last Waltz)

Laatstgenoemde album wordt eigenlijk beschouwd als het beste werk van The Band, maar het meest bekende hoogtepunt moest nog komen: The Last Waltz.

                The Last Waltz was een afscheidsconcert van The Band in Winterland in San Francisco (wat toevallig ook een van de eerste locaties was waar de The Band had opgetreden). Dit optreden, waaraan een waslijst aan grote artiesten meewerkten: Bob Dylan, Ronnie Hawkins, Muddy Waters, Neil Young, Joni Mitchell, Dr. John, Van Morrison (met zijn bekende ‘high-kick’, vraag maar eens aan je ouders), Eric Clapton en Neil Diamond). Dit concert is opgenomen door Martin Scorcese en samen met een aantal interviews samengebracht tot een van de beste films/documentaires op filmgebied.

The Band, die zichzelf eerst The Hawks noemde, als begeleidingsband van Ronnie Hawkins (bekend van o.a. een fantastische versie samen met The Band van Who Do You Love die in 1956 al was opgenomen door Bo Diddley) is onder muziekliefhebbers inmiddels bekend als wellicht een van de beste, doch ook ondergewaardeerde, bands van de afgelopen 50 jaar.

Ronnie Hawkins & Robbie Robertson (gitarist The Band)

The Band begon dus als begeleidingsband van Ronnie Hawkins. Hiermee stopten ze in 1964 en hebben in de periode daarna opgetreden onder verschillende namen, waaronder The Levon Helm Sextet, Levon And The Hawks en The Canadian Squires. Het succes bleef uit totdat Bob Dylan vroeg of ze mee wilden werken aan een aantal concerten in 1965. Tijdens deze periode is te horen dat Bob Dylan overging van een folkzanger naar een echte rocker.

                Na deze periode heeft The Band een aantal zeer succesvolle albums opgenomen, waaronder Music From Big Pink (1968) (The Big Pink was de naam van het huis waarin The Band woonde in Woodstock) en het album The Band (1969). Het grappige aan dit album is dat het vooral rustige nummers bevat, die samen met de niet-al-te-spectaculaire hoes een duidelijke afwijzing van de hippie-cultuur was. Daarnaast bevat dit album veel traditionele ‘plattelands-muziek’, zoals het bekende The Night They Drove Old Dixie Down.

The Band - The Band (1969)